Iedereen weet denk ik wel dat suiker ongezond is, maar de ene suiker is de andere niet. En hoe zit het met fructose? Er zijn zeg maar 2 soorten, fructose ook wel fruitsuiker, 1 die van nature in fruit voorkomt en vrij onschadelijk is en kunstmatige fructose uit fructosestroop, High Fructose Corn Syrup (HFCS) en die is gewoon schadelijk, minimaal of niet gebruiken dus. HFCS is een zoetstof die je in frisdrank, koek, snoep, sauzen en veel andere bewerkte producten vindt. Deze vorm van fructose is betrokken bij verschillende ziekten, zoals diabetes type 2 en kanker. Beide gebruiken het zelfde woord fructose maar hebben een heel andere uitwerking.
Suiker is dus niet altijd suiker?!
Ja suiker staat in een kwaad daglicht, en terecht, maar er is toch verschil tussen de ene suiker en de andere. Grof weg kun je een onderscheid maken tussen natuurlijke suikers en kunstmatige, in de fabriek gemaakte, suikers en zoetstoffen. Wij als mens hebben van oudsher een zwak voor suiker, simpelweg omdat we het heel lang niet binnenkregen uit de natuur, wij hebben er daardoor geen natuurlijk verweer tegen. In de jaren 70 is men in voeding suiker gaan toevoegen, omdat mensen dit dan sneller kopen, High Fructose Corn Syrup (HFCS). Dit is de Engelse benaming in Nederland heet het vaak maisstroop, fructosesiroop, glucosefructose, vruchtensuiker of zelfs natuurlijke suikers. Het komt uit de USA en wordt gebruikt als goedkoop conserveermiddel en als smaakmaker om ons te verleiden. We zijn toen eigenlijk overgestapt van vetten naar, de slechtere, suikers. Natuurlijke vetten zijn gezond en noodzakelijk, fructose (HFCS) is dat zeker niet!
Inhoudsopgave openen
- Wat is fructose
- Fructose in fruit
- De gevaren van te veel fructose
- Fructose, glucose en sucrose
- Glucose en fructose veroorzaken beide het metabool syndroom
- Dieet zonder fructose herstelt leververvetting
- Kinderen en pubers lijden ook aan leververvetting
- Fructose uit fructosestroop, negatief effect op je darmen
- Fructose vergroot de kans op kanker!
Inhoudsopgave sluiten
Wat is fructose?
Fructose is een enkelvoudige koolhydraat (monosaccharide), we noemen dit suiker, net zoals glucose en galactose. Dan zijn er nog de disachariden zoals sacharose, maltose en lactose.
Fructose komt dus van nature voor in fruit en wordt dan vaak ook vruchtensuiker of fruitsuiker genoemd, al klopt dit niet altijd. Voedselfabrikanten maken een andere versie en die gebruiken het als zoetstof in bijvoorbeeld koek, snoep en frisdrank.
Feiten over fructose:
- Fructose is een type suiker dat onder de verteerbare koolhydraten valt. Ons lichaam kan het dus gebruiken als energiebron.
- Suiker, en dan met name fructose, is de grootste vijand voor onze gezondheid, er is een direct verband met hart- en vaatziektes en diabetes type 2.
- Voedselproducenten en supermarkten zijn bekend met de verslavende en ongezonde effecten van fructose en stoppen het toch nog steeds in veel producten. Dan kunnen ze nog meer geld verdienen en dat is vaak hun enige drijfveer.
- Als je producten met fructose eet, wordt de suiker in de lever omgezet in glucose. Daardoor stijgt je bloedsuikerspiegel waardoor de alvleesklier insuline gaat aanmaken om glucose te verwerken, gebeurd dit te vaak, raakt je systeem in de war en veroorzaakt diabetes type 2
- All overtollige hoeveelheden fructose worden direct opgeslagen als lichaamsvet, gebruik dus met mate.
Vermijd voortaan alle onnatuurlijke vormen van fructose.
Fructose in fruit dan?
Fruit is gezond, ook de fructose in fruit. Dit komt doordat fruit met name vezels bevat, deze vezels in fruit zorgen ervoor dat fructose langzaam vrijkomt in je lichaam en niet, zoals bij andere suikers, al opgenomen wordt in je maag, waardoor je suikerspiegel te snel stijgt. Omdat dit langzaam vrijkomt heeft je lever meer tijd om de fructose af te breken, waardoor er minder vet zal worden opgeslagen in je lichaam.
Verder bevatten fruit vitamines, mineralen, vezels, enzymen en antioxidanten. Gezond, maar wil je afvallen dan is het verstandig om de wat zoetere fruitsoorten toch te minderen of helemaal weg te laten, want het blijft energie.
De gevaren van te veel fructose uit fructosestroop
Slechts een aantal cellen kunnen fructose omzetten in energie, het is met name de lever die het omzet in glucose. Het gevolg daarvan is dat fructose vaak niet direct verbrand wordt en in plaats daarvan wordt omgezet in onder andere vet en VLDL, het slechte cholesterol. Fructose wordt dus heel makkelijk omgezet in lichaamsvet waardoor overgewicht ontstaat.
Een gevaar van fructose is dat je er niet minder honger van krijgt, je raakt dus niet verzadigd. Dat komt doordat het ‘hongerhormoon’ ghreline niet aangestuurd wordt. Je hongergevoel gaat dus niet weg door fructose. Daardoor eet je al snel te veel, uitstekend voor de voedselproducenten maar heel slecht voor jouw lichaam dat eigenlijk voor de gek gehouden wordt nog zoals met E621
Langdurige, hoge innames van fructose kan volgens diverse onderzoekers leiden tot het metabool syndroom, diabetes, insulineresistentie, obesitas, leververvetting en cardiovasculaire aandoeningen (je hart).
Suiker uit voeding is overbodig, je lichaam maakt het zelf aan als dat nodig is, je kunt dus zonder suiker leven.
Fructose, glucose en sucrose (sacharose)
Er zijn wel verschillen tussen fructose, glucose en sucrose. Fructose is bijvoorbeeld 2,5 maal zo zoet als glucose en circa 1,7 keer zo zoet als sacharose. Daardoor is er minder van nodig om een product zoeter te maken. Ook wordt fructose langzamer door je lichaam verwerkt. Fructose wordt veel gebruikt als zoetstof.
- Glucose zijn druivensuikers die worden gebruikt als energiebron voor je cellen. Glucose wordt sneller opgenomen in het bloed dan sucrose en fructose en geeft daardoor meteen een energieboost. Glucose kan door al onze cellen voor energie worden gebruikt en is voor sommige delen, zoals de hersenen, zelfs essentieel. Ons lichaam kan zelf glucose aanmaken mocht dit niet via je voeding binnenkomen. Het is een koolhydraat en wordt aangetroffen in zetmeelrijke voedingsmiddelen zoals pasta, aardappelen en brood. Glucose wordt deels ook opgeslagen als glycogeen, dat gebeurt in de lever maar vooral in de spieren.
- Fructose, fructosestroop (HFCS) is ongezonde suiker, ook wel fruitsuiker genoemd. Deze suikers worden heel snel opgenomen en kunnen alleen door de lever worden verwerkt. Je krijgt geen verzadiging door deze suiker en deze wordt snel omgezet in vet. Bij sommige mensen geeft een teveel aan fructose aanleiding tot darmklachten: diarree, buikpijn en/of een opgeblazen gevoel.
- Sucrose (sacharose) ook wel bekend als tafelsuiker, wordt ook aangetroffen in fruit en groenten. En wordt vaak gewonnen uit suikerriet of suikerbieten.
Fructose heeft een lage glycemische index, maar heeft toch nadelige effecten op de insulinegevoeligheid. Zowel fructose als glucose worden massaal aan onze voeding toegevoegd, en dat is helemaal niet nodig voor ons lichaam.
Aanwezigheid van vezels verlaagt de glycemische index, zoals in fruit is daarom goed, maar fruitsap doet dat niet en drink je het beste met mate. De echte grote boosdoeners zijn de frisdranken, die bevatten en geen vezels en geen voedingsstoffen maar wel veel suikers.
Glucose en fructose veroorzaken beide het metabool syndroom
Mede dankzij het onderzoek van Kimber Stanhope is fructose in de belangstelling komen staan als negatief voor je gezondheid en het is aangetoond dat glucose bijdraagt aan de belasting van het metabolisme. Daardoor ontstaat het metabool syndroom, dat is een verzameling klachten rondom de stofwisseling, zoals een verhoogd cholesterolgehalte, hoge bloeddruk, overgewicht en een hoge bloedsuikerspiegel.
145 jonge mannen en vrouwen deden mee aan het onderzoek en kregen een drank met fructose, glucose of maïsstroop (high fructose corn syrup) te drinken twee weken lang. Een controlegroep kreeg een frisdrank met aspartaam. Fructose zorgde voor de grootste toename in triglyceride-niveau en urinezuur, maar de maïsstroop was de sterkste aandrijver van LDL-cholesterol. Fructose stimuleert de aanmaak van het slechte VLDL, terwijl glucose de klaring van LDL-deeltjes in de lever vertraagt.
Het heeft geen enkele zin om naar voedingstoffen afzonderlijk te kijken, zoals de wetenschap vaak wel doet. Enkel door voeding in zijn geheel te bestuderen kunnen we het effect op ons lichaam begrijpen.
Dieet zonder fructose (fructosestroop) herstelt leververvetting
Uit onderzoek blijkt dat fructose aanzet tot leververvetting, terwijl glucose dat niet doet. Een grote dosis glucose verlaagt het vetgehalte van de lever, fructose heeft dat effect niet, want glucose lokt een insulinerespons uit, die de vrijlating van vetzuren uit vetweefsel remt. Glucose blijkt zelfs in staat te zijn om de toename in vetgehalte te voorkomen wanneer het samen met vet ingenomen wordt.
Fructose verhoogt levervet wel in combinatie met vetinname. Dat is geen echte verrassing, want fructose wordt na opname integraal door de lever opgenomen, terwijl glucose in andere weefsels terechtkomt. Fructose moet dan wel omgezet worden naar vetzuren, zeker in een situatie waar er geen gebrek is aan calorieën.
Kinderen en pubers lijden ook aan leververvetting
Steeds meer kinderen en pubers leiden op jonge leeftijd al aan een niet-alcoholische leververvetting (NAFLD), omdat zij te veel suiker binnenkrijgen. Uit onderzoek blijkt dat er al een afname van leververvetting was als er slechts negen dagen geen fructose werd gegeten. Voeding zonder fructose, gaf een significante reductie van leververvetting en buikvet, en verbeterde de insulinegevoeligheid. Daardoor verminderde hun risico op diabetes en andere aandoeningen met een associatie met het metabool syndroom.
Fructose uit fructosestroop, negatief effect op je darmen
Fructose uit fructosestroop heeft een negatieve invloed op de samenstelling van het darmmicrobioom blijkt uit onderzoek. Een hoge consumptie is een risicofactor voor het ontstaan van overgewicht en niet-alcoholische leververvetting, zoals hierboven beschreven.
In een onderzoek werd 1 groep gevoed met veel fructosestroop en na iedere week werd de samenstelling van het darmmicrobioom geanalyseerd.
De consumptie van fructosesiroop leidde tot een afname van de goede bacteriën en hadden ze last ven een verstoorde vetstofwisseling. Fructose uit fruit had dat negatieve effect niet. De samenstelling van het microbioom verbeterde juist en de hoeveelheid gunstige bacteriën nam zelfs toe
Fructose vergroot de kans op kanker!
Een andere recente studie toont aan dat fructose ook de groei van kankercellen in de hand werkt. De studie werd gedaan in het labo, waar pancreaskankercellen gevoed werden met glucose of fructose. Vroeger werd gedacht dat glucose en fructose dezelfde invloed hadden, maar dat is dus niet zo. Kankercellen blijken dan ook verschillend te reageren op glucose en fructose: ze eten de fructose op, wat de groei van de kankercellen bevordert.
De overmatige consumptie van fructose via HCFS, softdrinks en geraffineerde koolhydraten vergroot dus de kans op kanker!