Immuunsysteem versterken

Ons immuunsysteem is de basis van onze ‘defensie’ het beschermt ons tegen vijandigheden uit de buitenwereld. Zoals infectieziekten, slechte bacteriën, virussen, schimmels en slecht functionerende cellen. Maar het immuunsysteem kan ook afvalstoffen of zieke lichaamscellen, zoals kankercellen, opruimen. Zonder ons immuunsysteem zouden we niet kunnen leven. En iemand met een sterk immuunsysteem is gezond en energiek

Wat is je immuunsysteem en hoe werkt het?

Je immuunsysteem is een complex netwerk van cellen en organen dat je lichaam verdedigt tegen infecties en ziekte. Dit verdedigingssysteem is dag en nacht bezig om bedreigingen te bestrijden en ons te beschermen tegen ziekte, zoals de griep, verkoudheid en virussen. Maar ook voedselvergiftiging, hart- en vaatziekten en kanker. Als dit systeem goed functioneert hebben we dus een goede weerstand tegen allerlei soorten indringers. Dat goed functioneren hebben we grotendeels zelf in de hand, door gezonde voeding en gezond en bewust te leven.

Het bloed en de lymfe zijn de vloeistoffen die alles door het lichaam transporteren, die het immuunsysteem nodig heeft om zijn werk te kunnen doen. Het lymfevatenstelsel zorgt ervoor dat immuuncellen tussen het weefsel en de bloedbaan kunnen reizen.

Werking van het immuunsysteem

Je afweersysteem bestaan uit een fysieke barrière, een algemene afweer en een specifieke afweer.

Fysieke barrière

• De fysieke barrière, je huid, darmen en longen, bevindt zich tussen je inwendige lichaam en de buitenwereld, deze zorgt ervoor dat schadelijke stoffen niet je lichaam in kunnen komen.
• Slijmvliezen in je luchtwegen en darmen maken deel uit van je immuunsysteem. Slijmvliezen vangen de bacteriën op en vervoeren ze naar je keelholte. In je keelholte komen deze bacteriën vervolgens in aanraking met stoffen die de bacteriën doden.
• Ook je speeksel en maagzuur behoren tot de fysieke barrière. Beide zorgen ervoor dat bacteriën dood gaan voordat ze je lichaam kunnen infecteren.

Algemene afweer

• De algemene afweer richt zich op alle ziekteverwekkers die in je lichaam voorkomen.
• De witte bloedcellen zijn betrokken bij de algemene afweer en vernietigen alle onbekende stoffen.
• Als je bijvoorbeeld een wondje krijgt komen er stoffen vrij die afweercellen naar de plek van de wond lokken. Deze vernietigen de binnengedrongen ziekteverwekkers.

Specifieke afweer

• De specifieke afweer richt zich op één ziekteverwekker. Als ziekteverwekkers zich snel kunnen verspreiden in je lichaam, kan je algemene afweer dit niet aan, en schakelt deze het specifieke afweer in.
• De specifieke afweer maakt gebruik van lymfocyten, dat is zoiets als een sleutel die maar bij één slot past. Als de lymfocyt en de ziekteverwekker bij elkaar passen, dan vindt er een reactie plaats.
• Er zijn T- en B- lymfocyten (geheugencellen). Beiden worden aangemaakt in je beenmerg. De B-lymfocyten ontwikkelen zich verder in je beenmerg en je T-lymfocyten ontwikkelen zich verder in je thymus (zwezerik).

Hier is het immuunsysteem uit opgebouwd:

• Macrofagen zijn immuuncellen die als een soort van vuilniswagen functioneren. Ze zijn in staat om schadelijke bacteriën, virussen en dode lichaamscellen op te ruimen.

• Dendritische cellen zijn witte bloedcellen met lange voelarmen. Ze kunnen lichaamsvreemd materiaal opsporen en overdragen aan het immuunsysteem.

• B-cellen, ons lichaam kan verschillende soorten B-cellen aanmaken. Als een ziekteverwekker wordt gevonden, dan gaat de B-cel daar antistoffen tegen aanmaken die de ziekteverwekker dan onschadelijk maken. Ze zijn ook het geheugen van je afweersysteem.

• T-cellen of T-lymofocyten zijn een onderdeel van de specifieke afweer en kunnen dus gericht reageren op ziekteverwekkers.

Soorten immuunsystemen

We hebben een aangeboren immuniteit en een verworven immuniteit.

De aangeboren immuniteit heb je bij je geboorte al en is altijd en overal aanwezigen, het bestaat uit de fysieke barrière, huid en slijmvliezen, en de algemene afweer. Dit systeem is de eerste lijn van verdediging en is het basis van onze verdediging tegen ziektes. De aangeboren immuniteit is nooit gericht tegen één bepaalde ziekteverwekker, maar tegen grote groepen micro-organismen. De aangeboren immuniteit kan snel reageren, maar is niet in staat om zich te verdedigen tegen specifieke aanvallers. Het wordt geactiveerd door een herkenningssysteem van ziekteverwekkers en stuurt witte bloedcellen op de binnendringende ziekteverwekker af.

Terwijl het aangeboren immuunsysteem de infectie bestrijdt, wordt het verworven immuunsysteem op gang gebracht. Het verworven immuunsysteem treedt pas in werking als het aangeboren immuunsysteem de infectie binnen korte tijd niet kan bestrijden.

De verworven immuniteit is het deel van je afweersysteem dat je gedurende je leven ontwikkeld. Deze verkrijg je nadat je een bepaalde ziekte hebt gehad en doordat je immuunsysteem steeds bijleert. Het immuunsysteem heeft een soort van geheugen dat ziekteverwekkers kan onthouden nadat het er eenmaal mee in aanraking is geweest. Wanneer je lichaam nogmaals met dezelfde ziekteverwekker besmet raakt of eentje die er op lijkt, weet je lichaam de infectie sneller te onderdrukken. Je bent vervolgens immuun voor de ziekteverwekker. Deze immuniteit heb je nog niet bij je geboorte.

Het aangeboren immuunsysteem werkt met de B- en T-geheugencellen. De T-lymfocyten worden alleen gebruikt bij bestrijding van virussen, ze binden zich aan een geïnfecteerde cel zodat die dood gaat. B-cellen maken antistoffen die koppelen zich aan de ziekteverwekker. Witte bloedcellen vervullen een belangrijke functie in het doden en vervolgens opruimen van de ziekteverwekkers. Bij virussen zorgen de antistoffen ervoor dat ze geen cellen meer binnen kunnen gaan. Bij bacteriën zorgen ze er voor dat de cel direct kapot gaat of dat deze gemakkelijk vernietigd kan worden. De  B- en T-cellen verplaatsen zich via het bloed- en lymfesysteem naar het weefsels waar behoefte is aan defensie. De B-cellen schakelen, door de aanmaak van antistoffen, specifieke lichaamsvreemde stoffen en ziekteverwekkers uit. De T-lymfocyten vernietigen kankercellen en viraal- of bacterieel geïnfecteerde lichaamscellen.

Beide systemen hebben een zeer nauwe samenwerking. Het verworven immuunsysteem kan niet functioneren zonder het aangeboren immuunsysteem. Het verworven immuunsysteem helpt bij het verwijderen en doden van micro-organismen door het aangeboren immuunsysteem.

Je immuunsysteem versterken

Als je immuunsysteem verzwakt is neemt je weerstand af. De kans dat je dan ziek wordt, is dan groter. je krijgt dan bijvoorbeeld eerder een verkoudheid of griep. Een verzwakt immuunsysteem kan uiteindelijk leiden tot ziektes en chronische aandoeningen. In de meest ernstige gevallen kan een verzwakt immuunsysteem zelfs leiden tot bepaalde auto-immuunziekten. Bij een auto-immuunziekte valt het immuunsysteem het eigen lichaam aan.

Het immuunsysteem versterken begint met het verbeteren van je voeding. De meeste van ons krijgen onvoldoende vitaminen en mineralen binnen via gezonde voeding. Voor een sterker immuunsysteem zijn deze essentieel. Een goede conditie, regelmatig bewegen maakt en houdt ons immuunsysteem sterk. De juiste mindset, ontspannen en positief zijn. Een goede darmflora en veel sociale contacten hebben versterken het immuunsysteem ook.

Klachten die kunnen ontstaan bij een verzwakt immuunsysteem

• Te weinig energie, echt moe
• Geen zin in sporten of überhaupt bewegen
• Allergieën
• Concentratieproblemen en gebrek aan focus
• Eetbuien die je moeilijk kunt weerstaan
• Terugkerende infecties, zoals regelmatige blaasontstekingen, ontstoken tandvlees, maagklachten of diarree
• Stemmingswisselingen
• Huidproblemen
• Depressieve gevoelens
• PMS klachten

Het immuunsysteem en de rol van de darmen.

De darmen zijn een belangrijk onderdeel van het immuunsysteem. De darmflora creëert een milieu waarin pathogenen (ziekteverwekkers) zich niet thuis voelen. De darmflora maakt ook korte keten vetzuren zoals melkzuur, azijnzuur en boterzuur die noodzakelijk zijn voor het goed functioneren van de barrières. En verlaagt ook de PH waarde zodat ziekteverwekkers geen kans hebben.

In het spijsverteringskanaal bestaat de aangeboren afweer ten eerste uit maagzuur dat al veel schadelijke micro-organismen uitschakelt. Vervolgens het darmslijmvlies dat is volgepakt met witte bloedcellen die micro-organismen, dia daar niet thuishoren, aanvallen. Het produceert een natuurlijke antibiotica en er leven zo’n 1,5 kg goede darmbacteriën. Deze darmflora is een mix van schadelijke en nuttige bacteriën deze laatste zijn in overvloed en zijn van groot belang voor de balans in onze darmen en zorgen onder meer voor een goed werkend darmslijmvlies en vertering van voedsel.

Het immuunsysteem versterken met voeding

Voeding is denk het belangrijkste onderdeel om je immuunsysteem te versterken, gezonde voeding zorgt voor zoveel verandering in je lichaam. Voeding is je medicijn, zeker voor je immuunsysteem. Er is heel veel voeding die je immuunsysteem kan versterken en het voert te ver om die hier allemaal op te noemen, ik heb er eerder een stuk over geschreven: 9 soorten voeding die je immuunsysteem versterken

Voldoende nachtrust

Probeer tussen de 7 en 8 uur te slapen, voldoende nachtrust is erg belangrijk voor een sterk immuunsysteem, ’s nachts reset je lichaam zich, het kan dan ook fysiek uitrusten en de opgedane indrukken van de afgelopen dag verwerken. Ik heb zelf een horloge gekocht die mijn nachtritme meet, en ben me daardoor nog bewuster geworden van een goede nachtrust. Ik ga meestal tussen 22:00 en 22:30 naar bed en ga er om 7:00 uur uit om mijn oefeningen te doen.

Vermijd roken en vermijd of verminder alcohol

Roken en alcohol drinken ondermijnen je immuunsysteem. Niet roken vindt ik zelf geen probleem maar alcohol is iets anders, ik heb dit wel vermindert maar er helemaal mee stoppen is in mijn ogen niet nodig. Ik kies dan voor biologische rode wijn, deze bevat nog gezonde stoffen en biologische wijn bevat minder troep.

Meditatie en ontspanning

Stress is een groot probleem voor je algemene gezondheid maar ook zeker voor je immuunsysteem. Ook angst en/of depressie zijn een probleem, als je gedurende lange tijd gestrest, angstig of depressief bent, dan zal dit niet alleen je gemoedstoestand verstoren, maar ook je afweer verzwakken en het ontstaan van ziekten bevorderen.

Om dit te voorkomen kun je bijvoorbeeld meditatie, yoga, tai-chi of aan mindfulness doen. Dit zijn allemaal manieren om te ontspannen, ontspanning is belangrijk in onze gehaast maatschappij. Je kunt ook gewoon lekker gaan wandelen in het bos of je ademhaling verbeteren om te ontspannen. Ontspanning zal de balans tussen je geest en je lichaam verbeteren.

Wim Hof, Koud douchen en ademhaling

Uit onderzoek van het AMC blijkt dat dagelijks 30 seconden koud douchen kan leiden tot zo’n 30% minder ziekteverzuim. Kou verjongend en boost je gelukshormonen. Door koud af te douchen ben je ­minder vaak ziek, doordat het je immuunsysteem versterkt.

Wim Hof alias The Iceman gebruikt ademhalings­oefeningen, meditatie en koud douchen om zijn immuunsysteem te verbeteren. Hij is eigenlijk nooit ziek. Het immuun­systeem van Wim Hof werkt anders dan dat van de gemiddelde mens. Het immuunsysteem staat onder invloed van het autonome zenuwstelsel. Tot nu toe werd gedacht dat je je autonome zenuwstelsel niet kunt beïnvloeden, Wim Hof heeft aangetoond dat dit wel kan, na lang verguist te zijn heeft hij nu de erkenning die hij verdient en niemand kan meer om zijn bevindingen heen. Het autonome zenuwstelsel heeft invloed op de hartslag, de bloedcirculatie en ademhaling.

Het is inmiddels wetenschappelijk bewezen dat ademhalingsoefeningen, meditatie en herhaalde blootstelling aan koude van invloed zijn op het autonome zenuwstelsel en de reactie van je immuunsysteem remmen, ja remmen en niet versterken. Je maakt door deze technieken de helft minder ontstekingseiwitten aan, bij bijvoorbeeld de griep, dan een ‘normaal’ persoon en dat zorgt voor een verbeterd immuunsysteem.

Bij patiënten met reuma, ­chronische darmontsteking en andere ­auto-immuunziekten is het ­immuunsysteem juist overactief. Artsen proberen die reactie te verminderen met medicijnen, zoals ze eigenlijk altijd doen. Wim Hof heeft nu aangetoond dat een gezond mens ook zónder ­medicijnen een ­immuunreactie omlaag kan ­brengen. Een lichaam kan veel meer dan wij denken en weten.

Ik gebruik zelf de gratis App van Wim hof, en doe zijn ademhalingsoefeningen en pas het koude afdouchen toe. Heb dit wel eens eerder geprobeerd maar riep al gelijk dat koud douchen niets voor mij was. Maar nu met de App die het langzaam opbouwt, gaat het prima en ben ik al bezig met de 30 seconden. Het verfrist echt je lichaam, je geest en meer, maar dat laatste is moeilijk te beschrijven, dat moet je zelf ervaren.

Guided Wim Hof Method Breathing

Drie keer per week bewegen

Bewegen is voor je lichaam en je algehele welzijn essentieel, maar ook zeker voor je immuunsysteem. Ga lekker wandelen, fietsen, badmintonnen, hardlopen of fitnessen; maakt niet uit wat, als het maar lichamelijk inspannend is. Wie drie keer per week minstens 20 ­minuten intensief sport, pept het immuun­systeem op. Het lichaam pakt daardoor ­binnendringende virussen ­steviger aan en er is ­minder ruimte voor chronische ontstekingen, wat wordt gezien als de basis van veel ziektes.

Een stapje verder, dagelijks matig intensief bewegen, zoals ik zelf doe, helpt ook om een gezond immuunsysteem te behouden en te versterken. Ook langer en intensiever sporten is goed voor het immuunsysteem. Wetenschappers zijn het erover eens dat matig inspannende activiteiten gunstig zijn en het immuunsysteem versterken, vooral bij ouderen en mensen met chronische aandoeningen.

Wees positief en optimistisch

Door alle negatieve dingen die je overkomen, op een positieve manier proberen te bekijken, daardoor zal je minder snel ziek worden en je gelukkiger voelen. Deze state-of-mind kan je fysieke welzijn beïnvloeden. De verbinding tussen je lichaam en je geest is een bijzondere kracht, die je kunt gebruiken voor een betere gezondheid. Het is niet alleen goed voor je ­humeur, maar ook voor je weerstand. Onderzoek van de Amerikaanse ­psychologe Suzanne Segerstrom laat zien dat wanneer mensen de toekomst positief en optimistisch voor zich zien, hun ­immuunreactie beter is. ­

Patiënten met positieve verwachtingen over hun behandeling kunnen hun immuunsysteem daarmee zelfs actief aan het werk zetten, het zogenaamde placebo effect. Er is onderzoek gedaan naar het gebruik van specifieke ­medicijnen bij bijvoorbeeld allergie en de huidziekte psoriasis. Als die medicijnen volgens een bepaald schema worden ingenomen, zal het lichaam na verloop van tijd alleen al bij het slikken van een neppil ­(placebo) stofjes aanmaken tegen de allergie of ontsteking.

Sociale contacten

Zorg voor fijn gezelschap en ga eenzaamheid tegen. Een gebrek aan sociale contacten is net zo schadelijk voor de gezondheid als roken. Uit studies blijkt dat sociale isolatie de sterftekans verhoogt met 30 %. Nu in deze tijd van corona met geen handen schudden, knuffels en sociale contacten en de anderhalvemeter samenlenving is dat een desastreus iets. Mensen gaan zich daardoor steeds meer terugtrekken en dat heeft emotionele en fysieke gevolgen.

Fysiek gezien is aanraking belangrijk, juist in tijden van infectieziekten. Aanraking versterkt ons immuunsysteem. In een onderzoek kwam naar voren dat mensen die vaker lichamelijk contact hadden, knuffelen, kussen en de hand vasthouden, minder snel griep kregen. En als ze wel ziek werden, hadden ze minder symptomen. Sociale contacten verminderen ­namelijk stress en ­verhogen daarmee de weerstand. Stress onderdrukt het immuunsysteem. Dus je immuunsysteem krijgt ruim baan als je meer ontspant en dan ben je beter beschermd tegen een virus.

Het coronavirus, voeding en het immuunsysteem

Het huidige beleid van het RIVM en daarmee onze regering is volledig gericht op afstand en vermindering van social contacten, ook, is in hun ogen, de enige oplossing een vaccin. Niemand heeft het over het versterken van het immuunsysteem zelf. Als je om je heen kijkt, en wat ook blijkt uit de cijfers, zijn met name de mensen ziek geworden die al verzwakt waren en/of een onderliggende ziekte hadden. Daarmee is aangetoond dat een verzwakt immuunsysteem je gevoelig maakt voor onder meer virussen, waarom wordt daar niet mee gedaan door onze regering? Want een versterkt immuunsysteem helpt je niet alleen bij dit coronavirus maar ook bij die er nog gaan komen in de toekomst.